8 Soruda Vatikan Aziz Petrus Bazilikası

Dünyadaki en önemli Katolik İbadethanesi diyebiliriz Aziz Petrus Bazilikası için. Kabe Müslümanlar için nasıl bir öneme sahipse Aziz Petrus Bazilikası da Hristiyanlar için benzer bir önemde. Tek farkı burasının dini önemine ek olarak, sanatsal ve turistik açıdan da ilgi çekici olması.

İsa’nın 12 havarilerinden biri olan ve aynı zamanda da ilk Papa olarak kabul edilen Aziz Petrus’un mezarının üzerine inşa edilmiş olan (ya da en azından Aziz Petrus olduğu düşünülen kişinin mezarı diyelim) bazilika Roma’nın simge yapılarından biri olup, haliyle böyle bir seyahatin de en önemli duraklarından.

Kapladığı alan bakımından dünyanın en büyük kilisesi olan, 120 yıl süren inşaatında dönemin en yetenekli ve en ünlü mimarlarının, sanatçılarının art arda görev aldığı ve Roma gezilecek yerler listesinin en önemli duraklarından biri olan  St. Peter’s Basilica dini bir yapı olmasının yanında nefis bir Rönesans mimarisi örneği ve de belki de dünyanın en pahalı sanat eserlerine sahip yapı diyebilirim.

Vatikan’ın kalbinde, San Pietro Meydanı’nda (St. Peter’s Meydanı veya Aziz Petrus Meydanı) yer alan Aziz Petrus Bazilikası, içiyle, dışıyla, yer altında kalan kısmıyla, kısacası her bir santimetrekaresi ile önemli ve dikkat çeken bir yapı.

En az 2-3 saatinizi ayırmanızı önereceğim Aziz Petrus Bazilikası turunu hem keyifle hem de bilgili bir şekilde yapabilmeniz ve hiçbir detayı kaçırmamanız için ben de bu yazıda bu ünlü yapıyla ilgili önemli bilgileri bir araya getirmeye çalıştım. Siz notlarınızı alın ve yola çıkın yeter.

1. Aziz Petrus Bazilikası hakkındaki ilginç gerçekler nelerdir?

Aziz Petrus Bazilikası hakkında bilgiler vereceğim yazıyla buraya dair ilginç gerçeklerle başlayalım isterseniz:

120 yıl süren inşaatı sırasında Aziz Petrus Bazilikası’na damga vuran iki ünlü sanatçı mevcut. Yapının 3. mimarı olan Michelangelo bugün tüm dünyayı kendisine hayran bırakan kubbenin yaratıcısı olarak, son mimarı Bernini ise kilisenin ön cephesini benzersiz kılan, 284 kolonla çevrili meydanın yaratıcısı olarak Aziz Petrus Bazilikası’na en ayırt edici imzayı atmışlar.

Aziz Petrus Bazilikası’nda aslında Bernini’nin tasarımı olan iki de kule varmış. Kubbeyi çevreleyen bu çan kuleleri Bernini’nin en büyük mesleki başarısızlığı olarak nitelendiriliyor.

Zira kuleler o kadar zayıf inşa edilmiş ki deprem veya saldırı tarzı bir sebep olmamasına rağmen çatlaklar oluşmuş ve çan kuleleri yıkılarak ortadan kaldırılmış. Neyse ki Bernini biraz önce bahsettiğim muhteşem meydanı tasarlayarak hem kendi özgüvenini geri kazanmış hem de bizlere eşsiz bir miras bırakabilmiş.

Aziz Petrus Kilisesi’nde göreceğiniz tüm resimer aslında resim değil. Hepsi cam veya seramik kullanılan birer mozaik. Kilise içerisindeki havanın nemliliği gibi sebeplerden resimlerin renklerinin bozulması, solması ihtimaline karşı buradaki eserler mozaik olarak yapılmış. Yakından, dikkatle bakarsanız siz de fark edeceksiniz.

Aziz Petrus Bazilikası 91 tanesi eski Papalar’a, diğerleri de Katolik olak için tahttan vazgeçen soylulara ait olmak üzere 100’e yakın asilin mezarının da yer aldığı bir yer. Bu mezarlar bodrum katta Vatican Grottoes denilen bölümde yer alıyor.

2. Aziz Petrus Bazilikası hakkında bilgiler nelerdir?

Herhangi bir kilise normalde ancak bir Papa onaylarsa bazilika sayılabiliyor ki bu onay için de o kilisenin tarihi veya kutsal bir önemi olması lazım.

Aziz Petrus Bazilikası da 12 havariden birisi ve ilk Papa’nın mezarı üzerinde yer almasından dolayı bazilika unvanını almış. Bugün dünya üzerinde 1500’e yakın irili ufaklı bazilika var ve Aziz Petrus Bazilikası da en önemli 4 tanesinden biri. Ki diğer üçü de Roma’da.

Ancak Aziz Petrus Bazilikası bir katedral değil ve Papa’nın resmi konutu da değil. Fakat Vatikan’ın kalbinde yer alması ve büyüklüğü dolayısıyla başta Papa tarafından yönetilenler olmak üzere en önemli resmi Katolik seramonileri, ibadetleri ve halka seslenişler burada gerçekleştiriliyor. İşte bazilikayı bu kadar önemli yapan da bu tür detaylar.

Sanatsal açıdan da Aziz Petrus Bazilikası’nın önemi yüksek. Michelangelo, Raphael, Bramante, Bernini gibi dönemin en usta sanatçılarının bugün paha biçilemez değerde eserlerinin süslediği bazilika belki de dünyanın en pahalı koleksiyonuna sahip diyebilirim.

Hatta burada yer alan freskler (duvar ve tavan süslemeleri) aslında resim de değil. Aslında öyle görünmesine rağmen bu freskler kolay kolay fark edilemeyecek titizlikte işlenmiş mozaikler.

Çalışma o kadar titiz ve o kadar detaylı ki bilmeyen bir göz baktığında resim zannediyor. Tabii elbette bu eserlerin değeri sadece mozaik olmasından kaynaklanmıyor, o da ayrı.

3. Aziz Petrus Bazilikası’nın dair teknik özellikleri nelerdir?

Tarihçesi ve içerisinde neler görebileceğinize geçmeden önce Aziz Petrus Bazilikası’na dair teknik özelliklerden de kısaca bahsedelim, ne dersiniz?

22 bin metrekarelik alanı ve 60 bin kişi kapasitesi ile dünyanın en büyük kilisesi unvanını hala elinde bulunduran Aziz Petrus Bazilikası’nın önemi; ilk Papa’nın mezarı üzerine alması dışında büyüklüğünden de kaynaklanıyor aslında.

Bazilika’nın kubbesi de Avrupa’daki en yüksek kubbe. Michelangelo’nun eseri olan kubbenin çapı 42 metre, yüksekliği ise 136,5 metre.

Aziz Petrus Bazilikası’nda diğer ibadethanelerde görülen çan ve çan kulelerini ilk başta göremeyebilirsiniz. Ancak burada ağırlıkları 260 kg ile 9 ton arasında değişen 6 çan var. En eskisi 1288 tarihli olan çanlardan üç tanesi saatin altında görülebiliyor.

4. Aziz Petrus Bazilikası tarihi nasıl?

Aziz Petrus Bazilikası’nın tarihçesi de yapının kendisi kadar ilginç.

İngilizce de St. Peter’s Basilica ve İtalyanca’da Basilica di San Pietro adıyla bilinen bu eşsiz kilisenin arazisi Roma İmparatorluğu Dönemi’nde mezarlıkmış aslında. İlk Papa olan Aziz Petrus da bazı kayıtlara göre MS 64 yılında buraya gömülmüş.

MS 319 yılında, Roma’nın ilk Hristiyan İmparatoru Konstantin’in bu bölgeye bir kilise yaptırmak istemesiyle inşaat başlamış ve şu anda göremediğimiz, eskiden burada yer alan ilk Aziz Petrus Kilisesi MS 349 yılında tamamlanmış. Aslında bu ilk kilise yaklaşık 1000 yıl kadar da ayakta kalmış.

Tabii bu kadar uzun süre sonunda yapının yıpranması ve yıkılma tehlikesi altına girmesi sebebiyle restorasyon gündeme gelmiş. Dönemin Papası II. Julius restorasyon yerine kilisenin tamamen yıkılmasını ve yerine yenisinin yapılmasını istemiş ki bugün gördüğümüz Aziz Petrus Bazilikası da işte bu yeni kilise.

1506 yılında Mimar Bramante tarafından tasarlanan kilisenin baş mimarlığına (Bramante’nin vefatı üzerine) 1514 yılında Raphael getirilmiş.

Onun da vefatı üzerine 1520 yılında Michelangelo baş mimar olarak atanmış. Tabii bu iş Michelangelo ile de bitmemiş. Ne de olsa yapımı 120 yıl süren bir inşaattan bahsediyoruz.

Takip eden yıllarda başka mimarların da elinden geçen Aziz Petrus Kilisesi sonunda 1626 yılında tamamlanmış ve Papa VIII. Urban tarafından kutsanarak açılmış.

Bence Aziz Petrus Kilisesi ile ilgili en ilginç detay da tarihinde yatıyor. Farklı farklı sanat akımlarının yaşandığı, onlarca farklı sanatçının ve bu sanatçıların vizyonlarının, fikirlerinin şekillendirdiği bazilika tüm bu farklılıklardan büyüleyici bir bütünlük çıkarmış. Daha ne olsun?

5. Aziz Petrus Bazilikası bölümleri nelerdir?

Tarihçesi ve en önemli özelliklerinden bahsettikten sonra biraz da Aziz Petrus Bazilikası içerisinde neler görebileceğinizden bahsedelim. Bunu da bölüm bölüm yapalım isterseniz.

Aziz Petrus Bazilikası İçi

Çoğunlukla Rönesans ve biraz da Barok dönem eserleriyle süslü olan Aziz Petrus Bazilikası’nın içi Michelangelo, Bernini, Bramante, Raphael, Donato, Moderno ve Giacomo della Porta’nın eserlerini içeriyor. Aslında bu kısım başlı başına bir müze niteliğinde.

Merkezdeki kubbenin etrafında yer alan nefler, tonozlarla desteklenen kemerler ve koridorlar arasında yer alan şapeller yüksek tavan ve kubbenin de etkisiyle son derece etkileyici bir görünüm yaratıyor.

Burada yer alan en önemli eserler ise şöyle:

Çarmıha gerilmiş İsa’yı kucağında tutan Meryem’i gösteren “Pieta” heykeli. Ki öneminden ve değerinden dolayı kurşun geçirmez cam içerisinde sergileniyor.

Heykel o kadar etkileyici ki dindar bir insan olmasanız da, anne dahi olmasanız da bakanı hüzünlendirecek bir gücü ve etkisi var. Girişte, sağdaki ilk şapelde yer alan Pieta Michelangelo’nın 1499 yılında, 24 yaşındayken yaptığı bir eser.

Aziz Petrus Bazilikası içerisinde yer alan Barok Dönem eserlerinin en dikkat çekicilerinden biri olan, Bernini’nin yapıtı 4 metre yüksekliğindeki dev “Longinus Heykeli”.

Kubbenin tam altında bulunan ve Aziz Petrus’un mezarının tam üzerinde yer alan (hatta bu mezar yerini göstermek amacıyla yapılan) Bernini’nin 1623 – 1634 yılları arasında yarattığı en ünlü eseri “Baldaken”.

Hem merkezi konumu hem de 18 metre yüksekliği ile kilisede direkt göze çarpan eserlerden biri olan Baldaken spiral şeklinde bronz sütunlardan oluşan bir çeşit platform/pavyon.

Söylentiye göre Bernini Baldaken’i yaparken o kadar çok bronz kullanmış ki kentte bronz kalmadığı için Pantheon’un çatısındaki bronzlar sökülmüş ve bu eserde kullanılmış.

Tabii ben yazıyı uzatmamak adına Aziz Petrus Bazilikası içerisindeki en önemli üç eserden bahsettim ancak ziyaretiniz sırasında nereye bakacağınızı şaşırtacak kadar çok ve kaliteli heykel, fresk, mozaik, sütun ve diğer sanat eserlerini göreceksiniz.

Aziz Petrus Bazilikası – Bodrum Katı / Grottoes

Girişin hemen altında yer alan “Vatican Grottoes” denilen bodrum katı vefat eden papaların ve bazı önemli kişilerin mezarının yer aldığı bölüm.

Girişi büyük sunakta, hemen St. Andrew heykelinin yanında olan bodrum katına geçiş ücretsiz. İçeride fotoğraf çekmenin yasak olduğu bölümü turunuzun en sonuna bırakmanızı öneririm zira buradan sadece dışarıya çıkış var.

Aziz Petrus Bazilikası – Yer Altı Şehri / Necropolis

Aziz Petrus Bazilikası’nın eski bir mezarlık üzerine yapıldığını yazının başında belirtmiştim. Scavi veya Vatican Necropolis olarak da bilinen bu bölüm işte bu eski yeraltı mezarları. Hatta burada İmparator Konstantin Tapınağı, çeşmeler ve bazı küçük yapılar da olduğunu göz önüne alacak olursak, bir yeraltı şehri. Bu bölüm Aziz Petrus’a ait olduğuna inanılan kemiklerin de gömülü olduğu kısım ayrıca.

Antik kentin zarar görmemesi için buraya günde 250’den fazla kişi alınmıyor ve bu kişiler bile en fazla 12’şer kişilik gruplar halinde içeri girebiliyor.

Normalde Aziz Petrus Bazilikası girişi ücretsiz olmakla birlikte yer altı şehrine giriş için ayrıca bilet alınması gerekiyor ve bu kısım ücretli. Yazının sonunda ücret bilgilerini bulabilirsiniz.

Kubbe

Aziz Petrus Bazilikası’nın içeriden sonra bence en güzel yeri kubbesi. On yıllardır kartpostallara bol bol malzeme olan ikonik Aziz Petrus Meydanı ve Roma görüntüsü de işte bu kubbeden alınıyor zaten.

Michelangelo tarafından tasarlanan ancak yapımı ünlü ustanın ölümünden sonra tamamlanabilen kubbe 138 metre yüksekliğinde ve hala da dünyanın en yüksek kubbesi.

Buradan Roma ve Vatikan manzarası da seyredilebileceği gibi (ki herkes bu amaçla kubbeye çıkıyor zaten) bazilikanın içi de seyredilebilir. Ki ben bazilikayı bir de bu açıdan görmenizi şiddetle tavsiye ederim.

Kubbeye çıkmanın da iki yolu var aslında. İsterseniz 551 basamağın tamamını tırmanabilirsiniz. İsterseniz de yolun bir kısmını asansörle çıkıp kalan 320 basamağı tırmanabilirsiniz. Ücretlerinden yazının sonunda bahsedeceğim.

Aziz Petrus Meydanı

Aziz Petrus Meydanı da aslında Aziz Petrus Bazilikası’nın ayrılmaz bir parçası. Ortasında 40 metre yüksekliğinde bir Mısır sütunu bulunan meydanın çevresindeki dev sütunlar ve heykeller Bernini tarafından tasarlanmış.

Bu heykellerin sadece meydanı süslemesi değil, hacıları da karşılayan eserler olması amaçlanmış ve her biri 3,10 metre yüksekliğinde olan 140 aziz heykeli 1670 yılında yapılmış.

6. Aziz Petrus Bazilikası nerede ve nasıl gidilir?

Roma’nın merkezinde ve Vatikan’da yer alan Aziz Petrus Bazilikası’na şehrin neresinde olduğunuza bağlı olarak yürüyerek, metroyla veya otobüsle ulaşım sağlayabilirsiniz.

Tarihi Roma sınırları içerisindeyseniz, en uzak noktadan bile (Termini Tren İstasyonu, Kolezyum gibi) en fazla yarım saatte yürüyerek Aziz Petrus Bazilikası’na gidebilirsiniz.

Metronun A hattına binmeniz halinde Ottaviano İstasyonu’nda inip, 10 dakika yürümek de hızlı ve rahat bir yol.

Otobüs tercih ederseniz 40, 62, 64 ve 81 numaralı otobüsler Aziz Petrus Kilisesi çevresinden geçiyor.

Bireysel Deneyim

Roma’da nerede kalınır? yazımızda detaylıca anlattığım üzere son Roma seyahatimizde 4 yıldızlı The Hive adlı oteli tercih ettik. Buradan Kolezyum’a Termini üzerinden hem metro ile ulaşma imkanı var. Yalnız biz zamandan kazanmak adına taksiye bindik. Yol yaklaşık 10-15 dk sürdü ve 15 Euro ücret ödedik. Yolda zaman kaybetmeyince bazilika girişinde yoğun kuyruklara yakalanmadan zamandan tasarruf etmiş oldu.

7. Aziz Petrus Bazilikası güncel giriş ücretleri ne kadar?

Aziz Petrus Bazilikası halen aktif bir ibadethane olduğu için girişi ücretsiz.

Kubbeye çıkış ise ücretli. Tamamen merdivenlerle çıkmak isterseniz ücret 8 Euro, yarıya kadar asansörle ve sonrasını merdivenle çıkmak isterseniz ücret 10 Euro.

Necropolis turu ücreti ise 13 Euro. Ancak bu turun biletleri herhangi bir yerde satılmıyor. Necropolis  turu almak isterseniz scavi@fsp.va adresine mail atarak rezervasyon yaptırmalısınız.

Bazilika girişinde akıl almaz uzun kuyruklar olabiliyor, özellikle yoğun sezonda. Dolayısıyla, sırada beklemek istemiyorsanız ya sabah çok erken, 07:00 civarında gitmelisiniz. Veya hızlı geçiş hakkı veren turlardan satın alabilirsiniz. O turlar ücretli oluyor ancak hem sırada beklememek hem de edineceğiniz bilgiler açısından değer. Aşağıda size bir örnek bırakıyorum:

Aziz Petrus Bazilikası Tur Tavsiyesi

Rehberli Aziz Petrus Bazilikası Turu: 3 bin kullanıcının 4,6 puan verdiği tur 1 saatten biraz daha uzun sürüyor. İngilizce, Almanca gibi dillerde canlı rehberlik hizmetinin de verildiği turun en önemli avantajı; bazilikayı çok iyi tanıyan rehberler eşliğinde hızla en önemli, en ilgi çekici yerleri görüyor ve bu sırada bilgi alıyorsunuz. Yalnız gezmeye çalıştığınızda en az 3-4 saatinizi ayırmanız gereken tur dolayısıyla en çok zamandan tasarruf ettiriyor.

Sırada beklemeden içeri girme, hızlı onay ve planlarınızın değişmesi halinde son 24 saate kadar ücretsiz iade de diğer avantajlardan.

8. Aziz Petrus Bazilikası ziyaret gün ve saatleri nelerdir?

Aziz Petrus Bazilikası ziyaret saatleri 1 Ekim – 31 Mart tarihleri arasında 07:00 – 18:30, 1 Nisan – 30 Eylül tarihleri arasında 07:00 – 19:00 şeklinde.

Kubbeye çıkış ise 1 Ekim – 31 Mart tarihleri arasında 07:30 – 17:00, 1 Nisan – 30 Eylül tarihleri arasında 07:30 – 18:00 şeklinde.

Aktif bir ibadethane olması sebebiyle Aziz Petrus Bazilikası’nda belirli giyim standartları uygulanıyor. Abartmaya veya çok kapalı olmaya gerek yok ancak diz üstü etek, şort, bayanlarda açık askılı giysiler gibi kıyafetlerle ziyaretçiler içeri alınmıyor, aklınızda bulunsun.

Son olarak Roma seyahatinizin daha keyifli geçmesi için Roma’da ne yapılır?, Roma’da ne yenir? ve Roma havaalanı ulaşım rehberi gibi yazılarımızı da okumayı unutmayın!