Balat gezilecek yerler nereler merak ediyor ve keyifli bir gezi programı çıkarmak istiyorsanız başlayalım!
Balat Nasıl Bir Yer?
Tarihi yarımada Haliç’in kıyısında yer alan Balat, İstanbul’un geçmişi ve bugünü bir arada yaşayacağınız eşsiz semtlerinden biri.
Bir o kadar tarihi, bir o kadar modern. Bir yanda geleneksel mekanlar, bir yanda hippi mekanlar. Bir tarafta tarihi yapılar, bir tarafta havalı dükkanlar.
Tüm bu zıtlıklarla Balat o kadar güzel ki her köşede fotoğraflık bir kare ya da hafızanıza kazıyacağınız bir anı yaratabilirsiniz. Kısacası, burası kelimenin hakkını verecek şekilde “eşsiz” bir yer.
Balat’ta Neler Var?
E doğal olarak Balat, hem İstanbullular hem şehir dışından gelecek turistler için İstanbul’da gezilecek yerler arasında ilk sıralarda geliyor.
Kiliseler, camiler, tarihi evler, çarşılar, kafeler, antikacılar… Balat’ta keşfedilecek çoook şey var. Tüm bunlar keşfetmek için en doğru adım ise Balat’ta gezilecek yerler nereler öğrenmek.
Sürekli güncellenen ve bugüne kadar binlerce kez okunan bu rehberle siz de kendinize keyifli bir rota oluşturabilirsiniz.
Başlamadan Ufak Bir Not: Rehber boyunca Balat gezilecek yerler önerileri haricinde komşu semtler Cibali ve Fener semtlerinden de yakın çevrede gezilecek yerler için de öneriler bulacaksınız. Umarım aradığınız her şeyi burada kolayca bulursunuz. İyi okumalar!
Balat Gezilecek Yerler Listesi
Rehber boyunca Balat’ın en popüler 22 noktası için tüm detayları sizlerle paylaşıyor olacağım ancak öncelikli olarak Balat’ta gezilecek en önemli 10 yeri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Balat Sokakları
- Sancaktar Yokuşu
- Kiremit Caddesi
- Merdivenli Yokuş
- Leblebiciler Sokağı
- Yıldırım Caddesi
- Vodina Caddesi
- Özel Fener Rum Lisesi ve Ortaokulu
- Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi
- Aya Yorgi Kilisesi
1. Balat Sokakları
Sokak deyip geçmeyin, Balat sokakları Balat’ın en çekici, en cazip, en görülesi yerleri!
Balat için boşuna İstanbul‘un en “Instagrammer” semti demiyorlar. Her sokakta yapılarıyla, insanlarıyla, mekanlarıyla, hayatın akışıyla yakalanacak bir kare önünüze çıkıyor.
Hal böyle olunca Balat’ın popüler sokakları için mini bir liste yapmadan geçemedim. İşte Balat’ın en popüler sokakları:
Sancaktar Yokuşu
Hani Instagram’da, orada burada en sık gördüğünüz iki sokak arasındaki pembe binalı Balat fotoğrafı var ya işte o kare burada!
Balat’ın zaten oldukça merkezi bir noktasında yer alan Sancaktar Yokuşu’nun başında bu meşhur ev yer alıyor. Yokuşun yukarısına ilerleyerek o meşhur kareyi siz de yakalayabilirsiniz.
Kiremit Caddesi
Rengarenk eski, yeni evler? O kare kafanızda canlandı mı? İşte orası da Kiremit Caddesi.
Birbirine bitişik, rengarenk evlere ev sahipliği yapan Kiremit Caddesi, Balat’ın en popüler noktaları arasında bulunuyor.
Cadde oldukça eğimli hatta neredeyse yokuş, bu nedenle yorulmaya hazırlıklı gitmenizi öneririm.
Caddeye bir çok ara sokaktan ulaşabilirsiniz ancak en rahat ve tercih edilir rota Vodina Caddesi üzerindeki Evin Pastanesi’nden yukarı doğru ilerlemek.
Merdivenli Yokuş
Balat’ta fotoğraf çekilecek yerler nereler merak ediyorsanız buyurunuz: Merdivenli Yokuş!
Balat sokakları arasında en popülerlerden olan Merdivenli Yokuş, pastel renkli evleri, Arnavut kaldırımları ve merdivenleriyle keşfetmeye değer.
Merdivenlerden çıktıkça özellikle güneşli bir günse gökyüzüne doğru adım adım ilerliyormuş gibi hissediyorsunuz.
UNESCO projesi kapsamında yenilenen cumbalı tarihi evler önünde fotoğraf çekilebilir ya da merdivenlerde kahvenizi yudumlayabilirsiniz.
Leblebiciler Sokağı
Balat’ın en hareketli sokaklarından olan Leblebiciler Sokağı’nın özelliği meşhur Balat Çıfıt Çarşısı. Çarşı birkaç sokağa yayılsa da Leblebiciler Sokağı en canlı noktalarından biri.
Rehberin ilerleyen bölümlerindeki Balat Çıfıt Çarşısı başlığı altında detayları bulabilirsiniz, şimdilik kısa kesiyorum.
Yıldırım Caddesi
Kafeleri, vintage dükkanları ve restoranlarıyla Balat’ın en popüler caddesi ve en hareketlisi denilebilir.
Balat’ın değişimi için de aslında bir merkez ve başlangıç noktası. Eskiden bomboş olan sokaklar, yıllardır süregelen değişim sonucu bugün birçok mekanla dolu.
Vodina Caddesi
Fener ile Balat’ı birbirine bağlayan ana cadde görevindeki Vodina Caddesi de Balat’ta mutlaka yolunuzun düşeceği noktalardan biri.
Yıldırım Caddesi ile paralelde yer alan Vodina Caddesi üzerinde de kafelerden restoranlara, dükkanlardan antikacılara birçok mekan bulabilirsiniz. Bu ev ve dükkanların çoğu AB ve UNESCO tarafından onarılmış, keyifli bir görüntü sunuyor.
2. Özel Fener Rum Lisesi ve Ortaokulu
Günümüzdeki adıyla Özel Fener Rum Lisesi ve Ortaokulu, geçmişteki isimleriyle Fener Rum Erkek Lisesi veya Kırmızı Mektep.
Burası Balat gezilecek yerler arasında en popüler duraklardan biri. Neredeyse bir şato, kale benzeri kırmızı binasıyla ise Fener’in en ihtişamlı yapısı denilebilir.
Fener Rum Erkek Lisesi’nin tarihine kısa bir bakış
Fener Rum Erkek Lisesi’nin kuruluşu 1454 yılına dayanıyor, Rumların İstanbul’da açtıkları en eski eğitim kurumu niteliğini taşıyor.
Fatih Sultan Mehmet, 1454’te, tüm İstanbullu Ortodoksları şehre geri çağırıyor ve kendi dillerinde eğitim yapabileceklerini, Patrikhanelerini yeniden kurabileceklerini söylüyor.
Bunun üzerine Patrik Gennadios tarafından bir eğitim kurumu kuruluyor. Teoloji ağırlıklı derslerle başlayan bu kurum 1861 sonrası klasik eğitime geçiyor.
Biraz da Mimari!
Şu anki binanın tarihi ise 1880’lere dayanıyor. Mimarı, buradan mezun olan Konstantinos Dimadis. Binanın şato-vari görüntüsünün sırrı da aslında mimarinde.
Dimadis İtalya’da aldığı mimarlık eğitimi sonrası Avrupa saray mimarisi üzerine uzmanlaşmış ve mezun olduğu eski okulu için muhteşem bir yapı ortaya çıkarmış.
Geniş ve yüksek cephesi, ortasında yer alan kubbeli kulesiyle Haliç kıyılarının en görkemli yapılarından. Binanın yapımında kullanılan kırmızı tuğlalar ise belki de mimarinin en çarpıcı detayı! Ayrıca buranın Kırmızı Mektep ismiyle anılmasının da nedeni.
Gelelim Bugüne …
Zamanında 600 öğrenci için inşa edilen binada sayı gittikçe azalmış. Bugün hala eğitim devam etse de oldukça az öğrenci olduğu biliniyor.
Aman Dikkat!
Fener Rum Erkek Lisesi, ihtişamlı binası nedeniyle çok insan tarafından Fener Rum Patrikhanesi ile karıştırılıyor. İnternette de bu yönde birçok yanlış bilgi mevcut, aklınızda olsun.
Lisenin içine, bahçesine vs. giriş en son gittiğimde yasaktı, ne yazık ki dışarıdan bakmakla yetinmeniz gerekiyor. Sancaktar Yokuşu sonrası bina ihtişamıyla sizi karşılayacak ancak daha detaylı bir manzara için Tevkii Cafer Cami’nin avlusundan bakmayı denemelisiniz.
- Adres: Balat Mah. Sancaktar Yokuşu No:36, 34087 Fatih / İstanbul
3. Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi
Balat’ta gezilecek yerler arasında en önemlilerden biri olan Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi veya dünyada bilinen resmi adıyla Konstantinopolis Ekümenik Patrikhanesi ile devam edelim.
Fener eskiden bir Rum semti, Balat ise Musevi mahallesiymiş. Bu nedenle bölgede farklı dinlere ait birçok yapı bulunuyor. Burası ise bu yapılar arasında en önemlisi.
Çünkü, nasıl ki Katolikler için merkez Vatikan ve dini lider Papa’ysa, dünyadaki tüm Ortodokslar için Fener’deki Konstantinopolis Ekümenik Patrikhanesi dini merkez, buradaki Patrik de dini lider.
Tarihini Merak Edenlere
1453 sonrası gayrimüslim toplumlara tanınan haklar sayesinde Fener Rum Patrikhanesi yasal bir statü kazandı ve hikayesi bu şekilde başladı.
İlk önce Havariyyun Kilisesi’ne yerleşen patrikhane güvenlik sebebiyle şu an Fethiye Cami ve Müzesi olarak bilinen Pammakaristos Manastırı’na taşındı. Sonrasında ise birkaç yer değişikliği daha yaşayarak en son şu an bulunduğu yere taşınmış. O zamanlar orada bir kadınlar manastırı varmış ancak 1836 yılında bugünkü yapı inşa edilmiş.
Patrikhanede Görülecek Neler Var?
Patrikhane aynı avluyu paylaşan birkaç yapının bütününden oluşuyor.
Aslında patrikhanenin en önemli yapısı aynı zamanda merkezi de sayılan Aya Yorgi Kilisesi ancak onu bir sonraki başlıkta daha detaylı anlatacağım için şu an konuya girmeyelim, hızlıca aşağıya okumaya da geçebilirsiniz.
Kilise haricinde de patrikhanenin içerisinde dikkat çekici yapılar ve unsurlar bulunuyor.
Patrikhanenin 3 kapısı bulunsa da en ortadaki 1821’den beri kilitli ve hiç açılmamış. Zamanında Yunan ayaklanmasını desteklediği gerekçesiyle dönemin patriği bu kapıya asılmış ve 3 gün boyunca ipte kalmış.
Patrikhane içerisinde tarihi kitapları bulabileceğiniz bir kütüphane de var.
Ziyaret Bilgileri
- Her gün 08.00 – 17.00 saatleri arasında ziyaret edilebilir.
- Adres: Yavuz Sultan Selim, Dr. Sadık Ahmet Cd. No:44
4. Aya Yorgi Kilisesi
Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi’nin merkezi Aya Yorgi Kilisesi de Balat’ta mutlaka görmeniz gereken yerlerden biri.
Tüm ayinlerin yapıldığı bu kilise Ortodokslar için büyük önem taşıyor. Dışarıdan sade bir görüntüsü olsa da içerisi hem mimarisi hem de ev sahipliği yaptığı unsurlarla oldukça ihtişamlı.
Kilisenin girişinde patrikhane oluşumunu simgeleyen Patrik Tacı’nı görebilirsiniz. İçeride ise
- 5. yüzyıla dayanan tarihiyle gösterişli Patrik Tahtı
- Kilisenin içine girdiğinizde karşınıza çıkan altın varaklarla bezeli ahşap oyma duvar İkonastasis (İkona Duvarı)
- Ceviz ağacından yapılma vaiz kürsüsü
- Panaghia Pammakaristos St. John the Baptist ve Panaghia Faneromeni adlarıyla bilinen üç tarihi ikona
- Üç önemli patriğin ve üç azizenin lahitleri
Kiliseyi Pazar günleri ziyaret ederseniz ayinlere şahit olma şansı bulabilirsiniz. Ancak ibadet için gelen kişilerin sayısı çok fazla olduğu zamanlarda ayin zamanlarında girişe izin verilmeyebiliyor.
Ziyaret Bilgileri
- Her gün 08.00 – 17.00 saatleri arasında ziyaret edilebilir.
- Adres: Yavuz Sultan Selim, Dr. Sadık Ahmet Cd. No:44
5. Moğolların Meryemi Kilisesi (Kanlı Kilise)
Moğolların Meryemi Kilisesi (Maria Mouchliotissa) ya da Kanlı Kilise olarak tanınan 5. gezi noktamız, Balat gezilecek yerler listesinde önemli kiliselerden biri.
1453 İstanbul’un fethinden sonra İstanbul’daki tüm kubbeli kiliseler bir kilise hariç camiye çevrilmiş. O biri işte Moğolların Meryemi Kilisesi. Dört yapraklı yonca planıyla burası Bizans döneminden kalma tek kilise.
Bunun nedeni ise şu anda da kilisenin içinde bir kopyasını görebileceğiniz Fatih Sultan Mehmet tarafından imzalanmış bu kiliseye dokunulmamasını emreden bir ferman.
Bu ferman nereden çıkmış derseniz aslında bir dostluk hikayesine dayanıyor:
Fatih Sultan Mehmet, Fatih Cami’nin mimarı Atik Sinan ismiyle de tanıdığımız Hristodoulos’u ödüllendirmek için ona ne istediğini sormuş. Annesiyle bu kilisede ibadet eden Hristodoulos “buranın kilise olarak kalmasını istiyorum” cevabını vermiş ve sonrasında tahta oturacak padişahlardan da kiliseyi korumak için bir ferman istemiş.
Gelelim Kilisenin Hikayesine …
Kilisenin adı aslında kiliseye dair ipucu veriyor. Buradaki Meryem “Meryem Ana, Azize Meryem” olarak bildiğimiz isimden gelmiyor.
Meryem, Roma İmparatoru Mihail Paleologos’un Moğollara gelin giden ve hayatı boyunca talihsiz olaylar yaşayan kızı Maria Paleologina.
Meryem’in annesi babası tarafından öldürülüyor. Kaçak sevgilisiyle yangında mahsur kalıyor, kendisi yüzünün yarısı yanık halde kurtarılsa da sevgilisinin kellesi babası tarafından alınıyor.
Moğollara gelin giderken yolda evleneceği adam ölünce onun kardeşiyle evlendiriliyor. O kardeş de diğer kardeş tarafından öldürülünce Meryem “uğursuz” ilan edilip geri gönderiliyor.
Tüm bunlar sonrasında Meryem bugünün Moğolların Meryemi Kilisesi’ne kendini kapatıyor ve manastır hayatı yaşamaya başlıyor.
Ziyaret Bilgileri
- Kilisenin kapısı genelde kapalı. Kilise sorumluları çok sıcakkanlı ev sahipleri olmasa da kapıdaki zili çalarak içeri girmek istediğinizi söyleyebilirsiniz. Çoğunlukla sorun çıkarıyorlar ama makul zaman dilimleri arasında girmeye hakkınız var.
- Adres: Balat, Tevkii Cafer Mektebi Sk. No:1, 34087 Fatih/İstanbul
6. Stevi Stefan Bulgar Kilisesi
Meşhur Stevi Stefan Bulgar Kilisesi ile rehberimize devam edelim.
Stevi Stefan Kilisesi dünya çapında bir öneme sahip çünkü türünün tek örneği.
Dış cephe, duvarlar, merdivenler, kabartmalar, çan kulesi… Kilisede olabilecek her şey demirden yapılmıştır. Bu nedenle “Demir Kilise” adıyla da sıklıkla anılan bu kilise, dünyada kalan tek demir kilisedir.
Tarihine ve kilisenin hikayesine gelecek olursak, Demir Kilise’nin Bulgarlar için önemi oldukça büyük.
Osmanlı Dönemi’nde Ortodoks Bulgar cemaati Rum Ortodoks Patrikhanesi’ne bağlıymış ve ibadetlerini Rum kiliselerinde Rumca ayinlerle gerçekleştirirlermiş.
19. yy’da milliyetçiliğin etkili olmaya başlamasıyla Bulgarlar kendi dillerinde ibadet edebilecekleri bir kurum istemeye başlamış ve bugünkü kilisenin yerine ilk olarak ahşap bir kilise sonrasında ise demir kilise inşa edilmiş.
Haliç’in kıyısında tüm ihtişamıyla yıllara meydan okuyan bu kiliseyi de Balat gezilecek yerler listenize mutlaka eklemenizi tavsiye ederim.
Ziyaret Bilgileri
- 09.00 – 17.00 saatleri arasında ziyaret edilebilir.
- Adres: Kilise, Balat ve Fener arasında Haliç’in kıyısında yer alıyor.
7. Ahrida Sinagogu
Balat’ta gezilecek yerler arasında bir diğer önemli nokta Ahrida Sinagogu.
Ahrida Sinagogu, 15.yy’a dayanan geçmişiyle İstanbul’un en eski sinagogu. Aynı zamanda da 500 kişilik ibadet alanıyla İstanbul’daki en geniş sinagoglardan biri.
Aynı Fener Rum Patrikhanesi ve Stefi Stevan Ortodoks Bulgar Kilisesi gibi Ahrida Sinagog’u da Balat’ın çok yönlü, çok dinli yüzünü yansıtan bir yapı.
Musevi Yahudiler için Balat ne kadar önemliyse bu sinagog da o kadar önemlidir. Sinagog adını Yahudilerin göç ettiği Makedonya’nın Ohri kentinden almıştır.
İçeride yer alan Teva yani dua kürsüsü şekliyle dikkat çeker. Bir gemi pruvasını andıran tevanın şekli kimilerine göre Nuh’un Gemisi’ne, kimilerine göreyse Yahudileri İspanya’dan Balat’a getiren geminin pruvasına yorumlanır.
Bir diğer dikkat çekici nokta da dışarıdan görülmeyen iç kubbedir. O zamanlarda azınlıkların kubbeli yapı inşa etmeleri yasak olduğu için böyle bir çözüm bulunmuştur.
Ziyaret Bilgileri
Sinagoglar için ziyaret olayı biraz ilginç ve uğraştırıcı. İstanbul sinagoglarını ziyaret etmek için öncelikle hahambaşılığa ait 0212 244 19 80 numaralı hattına kimliklerinizi fakslayarak randevu almanız gerekiyor.
Ahrida Sinagogu içinse izniniz olsa bile saat 10.00 sonrası içeriye giremiyorsunuz. Bu nedenle, Balat gezi programınızın ilk sırasına sinagogu koymanızı öneririm.
Adres: Kürkçü Çeşme Sokağı, Balat.
8. Fethiye Müzesi ve Cami
Müze gezmeyi seviyorsanız Balat müzeleri arasında öne çıkan bu müzeye mutlaka göz atmalısınız!
Fethiye Müzesi hem içeriği, hem yapısıyla ilgi çekici bir keşif noktası. Öncelikle müzenin binasıyla başlayalım.
Fethiye Müzesi’ne ev sahipliği yapan bina 1294 yılında yapılmış ve eskiden Pammakaristos Manastırı olarak hizmet veriyormuş. Yıllar içinde kilise, manastır ve patrikhane olarak kullanışmış, Osmanlı Dönemi’nde ise yapıya minare ve mihrap kısmı eklenerek camiye çevrilmiş.
Şu an burası hem müze hem cami olarak hizmet veriyor. Cami kısmı tarihi dokunun zarar görmemesi için gün içinde çok kısa bir süre açık kalıyor.
Bugün müzenin içerisinde tarihi yapının korunan kısımlarını, 14.yy’dan kalma mozaikleri, tasvirleri görebiliyorsunuz.
Ziyaret Bilgileri
- Müze hafta sonları kapalı. Hafta içi ise 09.00 – 19.00 (15 Nisan – 1 Kasım) / 09.00 – 17.00 (1 Kasım – 15 Nisan) saatleri arasında ziyaret edilebilir.
- Giriş ücreti yetişkinler için 10 TL’dir. (Müze Kart ile ücretsiz girebilirsiniz.)
- Adres: Fethiye Caddesi, Balat.
9. Surp Hreşdagabet Kilisesi
Balat’ta 16. yüzyıldan kalma bir Ermeni kilisesiyle daha selamlar!
Rehber boyunca fark edecekseniz ki İstanbul’un fethinden sonra birçok Rum kilisesi camiye çevrilirken bazıları da Ermeniler’e devredilmiştir. İşte Surp Hreşdagabet Kilisesi de onlardan biri.
Öncelikle şu zor isimle başlayalım. “Hreşdagabet” kelimesi Ermenice “Baş Melek” anlamına geliyor. Kilisenin baş melekler Mikhail ve Cebrail’e adandığı kabul ediliyor.
Surp Hreşdagabet Kilisesi aynı zamanda “Mucizeler Kilisesi” olarak da anılır. Her Eylül ayının 2. Cumartesi günü kilisede bir ayin düzenlenir ve bu ayinde hastaların şifa bulduğuna inanılır.
Bu ayin için kilisenin kapıları herkese açıktır. İsterseniz siz de bu atmosferi deneyimleyebilirsiniz ancak oldukça kalabalık olduğunu belirtmek lazım.
Tarihi bir atmosferi olan kilisenin içerisindeki gösterişli demir kapı, Topkapı Sarayı çevresinde bir kazıda çıkarılmış ve bir Ermeni tarafından satın alınarak kiliseye takılmış. Kapının üzerinde Aya Yorgi’nin bir ejderhayı öldürüşünü ve İsa’nın Göğe Yükselişi’ni anlatan kabartmalar var.
Ziyaret Bilgileri
- Kilise, Perşembe ve Pazar günleri saat 14.00’e kadar ziyarete açık.
- Adres: Kamış Sokak, No:2, Balat
10. Balat Çıfıt Çarşısı
Çıfıt Çarşısı’ndan “Balat Sokakları” başlığı altında rehberin başında biraz bahsetmiştim şimdi ise daha detaylı bakma zamanı.
Çıfıt Çarşısı, Balat’ın en hareketli, en cıvıl cıvıl bölgesi. Her yanda farklı bir dükkan, farklı bir tezgah, farklı bir vitrin var. Adı da işte tam bu yüzden Çıfıt Çarşısı.
“Çıfıt Çarşısı” söylemine belki denk gelmişsinizdir. Karmakarışık, dağınık anlamına gelir. Osmanlı halk ağzında ise “Yahudi” demektir.
Çarşının tarihine ve görüntüsüne baktığınızda her iki anlam da oldukça uygun. Eskiden Yahudi esnafın olduğu çarşı o zamanlarda da en az bugünkü kadar dağınık ve karmaşıkmış.
Çıfıt Çarşısı, Yanbol Sinagogu’nun olduğu küçük meydan ve temel olarak çevresindeki iki sokağa yayılmış durumda: Leblebiciler Sokak ve Lavanta Sokak. Asıl hareketli kısım ise Leblebiciler Sokak’ta yer alıyor.
Çarşı boyunca aynacıdan antikacıya, eczaneden yorgancıya, manavdan plakçıya, sobacıdan kunduracıya gerçekten aklınıza gelebilecek her şey var.
Şarkılara konu, filmlere sahne olmuş meşhur Agora Meyhanesi de burada yer alıyor.
- Adres: Leblebiciler Sokak & Lavanta Sokak
11. Küçük Mustafa Paşa Hamamı
15. yüzyıldan kalma tarihi bir miras olan Küçük Mustafa Paşa Hamamı, Balat’ta gezilecek değerli noktalardan biri.
Hamam, Fatih Sultan Mehmet Dönemi sadrazamlarından Küçük Mustafa Paşa tarafından yaptırılmıştır. Kadınlara ve erkeklere ayrılmış çift alanıyla döneminin en önemli çifte hamam örneklerinden biridir.
1990’lara kadar hamam olarak kullanılan yapı daha sonrasında talep yetersizliğinden kapatılmış, 96 yılında restorasyon çalışmaları ile “çok amaçlı etkinlik mekanı” olarak tekrar kullanıma açılmıştır.
Günümüzde hamamın tarihi atmosferinde sergi, bienal, seminer gibi farklı kültür sanat etkinlikleri düzenleniyor. İstanbul Bienali, Yeditepe Bienali gibi her sene düzenlenen etkinliklerin yanında dönemsel etkinliklere de yer veriliyor.
Etkinlikler hakkında daha detaylı bilgi almak isterseniz aşağıda web sitesini bulabilirsiniz.
Ziyaret Bilgileri
- Web sitesindeki etkinlikleri takip ederek ziyaret edebilirsiniz.
- Adres: Yavuz Sultan Selim, Vakıf Mektebi Sk. No:16, 34083 Fatih/İstanbul
12. Gül Cami
Gül Cami, Balat’a yakın Cibali’de gezilecek yerler arasında bulunan tarihi noktalardan biri.
Gül Cami kiliseden camiye çevrilen yapılardan biri. Bizans Dönemi’nde, 9. yüzyılda bir kilise olarak inşa edilmiş ve fetih dönemine kadar Aya Theodosia Kilisesi olarak hizmet vermiş.
Aya Theodosia isminin de Gül adının da yapı için önemli hikayeleri var.
720’lerde ikona kırılması akımına karşı çıkan Theodosia isimli bir kadın, Ayasofya önündeki Khalke Kapısı girişi üzerinde bulunan İsa ikonasının indirilişini engellemeye çalışırken öldürülmüş ve azize ilan edilmiş. Kilise adını bu kadından almış.
Ayrıca kadının kutsal kalıntıları ve mezarı da kiliseye getirilmiş. Rivayete göre 1300’lerde kiliseye gelen bir dilsizin dili açılmış. Bu da kilisenin oldukça popülerleşmesine sebep olmuş. Kalabalık hasta grupları, farklı şehirlerden gelenler, dertliler herkes kiliseye akın etmiş.
Gül adı için de birçok rivayet olsa da kaynaklarda en çok yer alan hikaye şöyle: 29 Mayıs 1453’te İstanbul’u fetheden askerler kiliseye girdiklerinde kilisenin baştan başa güllerle donatıldığı azizenin yortu gününe denk gelmiş.
Hem ibadet eden kalabalıktan hem de bu manzaradan etkilenen askerler hiçbir şey yapmadan kiliseyi terk etmiş. Bir süre sonra kilise camiye çevrilirken Gül Cami adıyla ismi de değiştirilmiş.
- Adres: Yavuz Sultan Selim, Yeniyol Sk. No:9 D:1, 34083 Fatih/İstanbul
13. Kadın Eserleri Kütüphanesi Ve Bilgi Merkezi Vakfı
Kütüphanelere, arşivlere ilgi duyuyorsanız ve özellikle kadın eserlerinin tarihine dair meraklıysanız Kadın Eserleri Kütüphanesi Ve Bilgi Merkezi Vakfı, Balat’ta ziyaret etmeniz gereken yerlerden biri.
Türkiye’nin ilk ve tek kadın merkezli arşiv ve kütüphanesi olan vakıf, Osmanlı’dan günümüze Türkiye’de kadınlara ait ya da kadınlarla ilgili eserleri, belgeleri barındırıyor.
Vakıf içerisinde kadınların kişisel arşivleri, aile evrakları ve arşivleri, mektuplar, günceler; kadın örgütlerinin kampanyaları ve kayıtları, sanat eserleri, kadınların otobiyografileri ve biyografileri, filmler, videolar, afişler, sözlü tarih kayıtları gibi kadınlar hakkında başka hiçbir yerde bulunamayacak çok değerli bilgi kaynakları bulunuyor.
Arşivler haricinde vakıfta seminer, sergi, konferans, söyleşi, tiyatro performansları gibi dönemsel farklı etkinlikler de gerçekleştiriliyor. İlginiz varsa aşağıdaki web sitesi adresinden güncel etkinliklerin bilgilerine ulaşabilirsiniz.
Ziyaret Bilgileri
- Hafta içi 08.30 – 17.30 saatleri arasında ziyarete açık. Hafta sonları kapalı.
- Adres: Fener Mahallesi, Mürsel Paşa Caddesi, No: 8, Fener Vapur İskelesi Karşısı (Tarihi Bina), Haliç-Fener, 34220, Fatih- İstanbul / Türkiye
14. Monologlar Müzesi
İlginç bir deneyime hazır olun, çünkü Balat Monologlar Müzesi bildiğiniz müzelere hiç benzemiyor, burası bir “insan müzesi”.
“Müze” kelimesi sizi yanıltmasın burada ne tarihi eserleri, ne sanat eserlerini inceleyeceksiniz. Balat Monologlar Müzesi aslında insanın tiyatro performansları, daha incesi monologlar aracılığıyla sergilendiği eşsiz bir müze.
Monologlar Müzesi, bağımsız çağdaş sanat merkezi GalataPerform’un eşsiz projelerinden biri olan “Yeni Metin Yeni Tiyatro”nun bir ürünü.
2015 yılında hayata geçen “Yeni Metin Yeni Tiyatro” projesi yeni yazarlara ve yönetmenlere yol açan bir eğitim programıydı. 2016 yılında ise bu programın öğrencileri tarafından, A. Sami Özbudak öncülüğünde Balat Monologlar Müzesi projesi ortaya çıktı.
Öğrencilerin Balat – Fener çevresinde yakaladıkları gerçek karakterlerin ve hayatların hikayesi Balat’ta eski bir binanın odalarında izleyicilerle buluştu.
Binanın 7 odası var. Her odasında farklı oyuncular tarafından farklı oyunlar sahneleniyor. Performanslar aynı anda başlıyor, 15 dakika sürüyor ve dört tekrar yapılıyor. İstediğiniz odaya girerek istediğiniz oyunları izleyebiliyorsunuz.
Her bir monologun kendi hikayesi olabildiği gibi dönem dönem kadın, yalnızlık gibi belirli temalar farklı hikayelerle ele alınıyor.
Instagram adreslerinde veya Biletix gibi bilet sitelerinde Balat Monologlar Müzesi’nin programlarına ulaşabilirsiniz.
Ziyaret Bilgileri
- Ziyaret saatleri ve giriş ücretleri oyunlara göre değişiyor.
- Adres: Mürselpaşa Cad. No: 163
15. Camhane Sanat Merkezi
Camhane Sanat Merkezi, cam sanatı meraklılarının Balat’ta gezilecek yerler listelerine eklemesi gereken keyifli bir mekan.
Geçmişte değişik dönemlerde Fener ve Balat çevresinde birçok cam sanatı atölyesi mevcutmuş. Bu gelenek günümüzde Camhane Sanat Merkezi ile devam ettiriliyor.
Yalnızca sanat merkezinin içeriği değil, bulunduğu yapı da ilgi çekici. Tipik Fener evi mimarisine sahip bu yapı yok olma tehlikesiyle karşı karşıyayken restorasyon çalışmalarıyla yeniden yapılandırılmış.
Bugün bir sosyal dönüşüm projesi olarak meraklılarına keyifli bir deneyim sunuyor.
Ziyaret Bilgileri
- Hafta içi 10.00 – 18.00, Cumartesi 10.00 – 16.30 arasında ziyaret edilebilir. Pazar günleri kapalı.
- Adres: Camhane, Balat Mah.Mürselpaşa Cad.(Bulgar Kilisesi Yanı), 34087 FATİH/İstanbul
16. Ferruh Kethüda Cami
Ferruh Kethüda Cami ile gezi planımıza devam edelim!
1562 yılında Mimar Sinan tarafından yaptırılan cami, Balat’taki değerli yapılardan biri. Üstelik Mimar Sinan’ın yalnızca devasa yapılar inşa ettiğini düşünenler için de şaşırtıcı bir yer çünkü oldukça küçük.
Caminin içerisindeki Tekfur Sarayı’ndan getirilen çinilerle dekora edilmiş mihrap iç kısmın en dikkat çekici tarafı. Bahçesinde ise bir havuz ve dış duvarında bir güneş saati bulunuyor.
Caminin avlusunun zamanında Yahudiler için Balat Mahkemesi’nin kurulduğu yer olduğunu da belirtmeden geçmeyelim.
- Adres: Ayvansaray, Ferruh Kahya Sk. No:11, 34087 Fatih/İstanbul
17. Hazreti Cabir Cami
Atik Mustafa Paşa Cami adıyla da bilinen Hz. Cabir Cami yine Bizans döneminde kilise olarak kullanılmış sonrasında camiye dönüştürülmüş yapılardan biri.
9. yüzyıla dayanan tarihiyle bölgenin en eski yapılarından biri olan cami ufak, sevimli tuğla binasıyla çok dikkat çekmese de bölge için önemli. Duvarındaki güneş saatiyle de biliniyor.
- Adres: Ayvansaray, Çember Sk. No:4, 34087 Fatih/İstanbul
18. Hirami Ahmed Paşa Cami
Doğu Roma’dan kalma tarihi bir yapı olan Hirami Ahmed Paşa Cami, Balat sokaklarını arşınlarken göz atabileceğiniz yerlerden.
Yapılış tarihi tam olarak bilinmese de 11. yüzyıl olduğu tahmin ediliyor. Önceleri Aziz Ioannis veya Aya Yani isimleriyle bilinen bir kiliseyken 1586’da Hirami Ahmed Paşa tarafından camiye çevrilmiş.
- Adres: Balat, Koltukçu Sk. No:4, 34087 Fatih/İstanbul
19. Balat Kültür Evi
Balat Kültür Evi, Balat’ın en hareketli noktalarından biri olan Vodina Caddesi’nde elbet gözünüze çarpacak bir yer.
Burası aslında Türkiye Soroptimist Kulüpleri Federasyonu (TSKF) desteğiyle, sosyal sorumluluk çerçevesinde hayata kazandırılmış bir proje.
Fener – Balat bölgesi kadınları ve genç kızlarına meslek kazandırmayı ve bu mesleği hayata geçirebilecekleri bir alan yaratmayı hedefleyen Balat Kültür Evi aynı zamanda Balatlılar için de bir buluşma ve kaynaşma mekanı olarak düşünülmüş.
Mekan dört farklı temayle tasarlanmış: Sergi salonu, profesyonel mutfak, kafe ve eğitim.
Sergi salonunda resim, fotoğraf, el işi gibi alanlarda yerli, yabancı sanatçıların sergilerinin yanı sıra Balat kadınlarının sergileri de yer alıyor.
Profesyonel mutfakta ise eğitimin yanında kültür evi içerisinde hizmet veren Vodina Kafe’de mutfaktan çıkan ürünler satılarak kadınlara ekonomik destek sağlanıyor.
Tüm gelirle de farklı eğitimler düzenleniyor. Siz de hem destek olmak hem kültür evini keşfetmek isterseniz buraya mutlaka uğramalısınız.
Ziyaret Bilgileri
- 10.00 – 18.00 saatleri arasında ziyaret edilebilir.
- Adres: Balat Mah., Vodina Cad. 39-41, 34087 Fatih/İstanbul
20. Özel Maraşlı Rum İlköğretim Okulu
Bölgenin dikkat çekici bir diğer okulu da Özel Maraşlı Rum İlköğretim Okulu.
Okulun içini gezme gibi bir şansınız yine yok ancak sokakları keşfederken dikkatinizi çekmemesi imkansız.
Antik Yunan tapınaklarını andıran girişiyle yoldan geçen herkesin dikkatini çekiyor. 1901’de eğitime başlanan okulda şu an çok az sayıda öğrenci olmasına rağmen eğitim hala devam ediyor.
Kaçırmayın!
Okulun girişine kapılıp tam karşısında yer alan ve Fener evleri mimarisinin harika örneklerinden olan dördüz evleri de kaçırmamanızı tavsiye ederim.
Bugün butik otel olarak hizmet veren bu evleri zengin bir Rum tüccarı 19. yüzyılda kızı için yaptırmış.
- Adres: Yavuz Sultan Selim, Dr. Sadık Ahmet Cd. No:32, 34083 Fatih/İstanbul
21. Ayakapı Hamamı
Balat sahil yolunda cadde üzerinde yer alan Ayakapı Hamamı, Balat ziyaretinde göz atılabilecek yapılar arasında yer alıyor.
1582’de Mimar Sinan tarafından yapılan hamam ne yazık ki şu an kereste deposu olarak kullanılıyor ve harabeye dönmüş durumda.
- Adres: Yavuz Sultan Selim, No:, Abdülezelpaşa Cd. No:83, 34083 Fatih/İstanbul
22. Yanbol Sinagogu
Yanbol Sinagogu şu an kapalı ve harap halde görünse de önünden geçerken ilginizi çekecektir.
Yanbol Sinagogu Bizans döneminde, Bulgaristan’ın Yambol kentinden göç eden Yahudiler tarafından kurulmuş ancak bir yangın felaketi sonrası 18.yy’da tekrar inşa edilmiştir.
- Adres: Ayvansaray, Lavanta Sk. No:7
Balat Gezilecek Yerler Haritası (Google Maps)
Balat’ta gezilecek yerler nereler harita üzerinden de keşfetmek isterseniz sizin için hazırladığım bu haritadan faydalanabilirsiniz. Üstelik, yalnızca gezilecek yerleri değil popüler mekanları da haritada bulacaksınız.
Haritayı kullanmak için akıllı telefonunuzdan haritanın üzerindeki linke tıklayarak haritayı açabilirsiniz. Sonrasında ise yer imlerine tıklayarak adres detaylarını görebiliyorsunuz.
Dilerseniz bulunduğunuz noktadan seçtiğiniz yere en ideal ulaşım rotasını da harita üzerinden belirleyebilirsiniz.
Balat’ta Gezilecek Yerler Kadar Önemli Bilgiler
Balat’ta gezilecek yerler listesinde yer verdiğim 22 nokta dışında da Balat geziniz boyunca size yol göstereceğini düşündüğüm belirli konuları da topladım.
Balat’ta Gezilecek Yerlere Nasıl Gidilir?
İstanbul’un merkezi noktalarından Balat’a ulaşım ile başlayalım.
Avrupa Yakası’ndan ve Anadolu Yakası’ndan Balat’a gidecekler için en rahat ulaşım alternatiflerini burada bulabilirsiniz.
Öncelikle eğer Balat’a araba ile gidecekseniz özellikle hafta sonu otopark sorununu göz önünde bulundurmalısınız. Balat’ta otopark alternatifleri mevcut ama mahalle otoparkı tadında küçük yerler olduğu için çabuk doluyor. Dar Balat sokaklarında araç yeri bulmak ise oldukça zor oluyor.
Kişisel tavsiyem Balat sahildeki sosyal tesisin yanında yer alan İSPARK‘a ait otopark. 5 – 10 dakika gibi bir süre yürümeniz gerekse de bu otoparkta hem arabayı güvenli bir yere bırakmış hem de Balat sokaklarında araçla ilerleme derdini çekmemiş oluyorsunuz.
Balat’a ulaşım için toplu taşıma alternatiflerine gelecek olursak seçenek bol. Metrobüs, otobüs, metro ne dilerseniz kullanabilirsiniz.
Önce Anadolu Yakası ile başlayalım. Anadolu Yakası’ndan Balat’a gitmek için en ideal seçenek vapur ile Eminönü’ne geçip Eyüp yönüne giden otobüslerle devam etmek. 15 – 20 dk içinde Balat’ta olacaksınızdır.
Balat’a metrobüs ile ulaşım tercih edenler ise Ayvansaray durağında inip 15 dakika yürüyerek ya da yine Eyüp yönüne giden otobüslere binerek bölgeye ulaşabilir.
Marmaray ya da metro kullanacaksanız da Haliç durağında inip yine 10 dakika yürüyüş ya da Eyüp otobüsleri ile Balat’a ulaşabilirsiniz.
Avrupa Yakası’ndan Balat’a ulaşımda da Anadolu Yakası için saydığım alternatifleri kullanabilirsiniz. Eminönü’ne gidip aktarma yapmak en tercih edilen alternatif.
Bunun dışında Taksim yönüne giden otobüsleri tercih edebilirsiniz. Unkapanı durağında inip sahile yürüdüğünüzde Eyüp yönüne giden herhangi bir otobüs ile Balat’a ulaşabilirsiniz.
Hatta yürümeyi seviyorsanız Cibali’den Fener’e oradan Balat’a sahil boyu keyifli bir rota oluşturabilirsiniz.
Balat gezilecek yerler arası ulaşım tavsiyem ise kesinlikle yürümek! Bol bol yürüyün, tüm sokakları keşfederek semtin tadını çıkarın.
Balat’ta Ne Yemeli & Ne İçmeli?
Balat’ın zıtlıklarla dolu çok yönlü yapısını rehber boyunca fark etmişsinizdir. Bu çok yönlü yapı tabii ki Balat’ta yeme içme konusuna da yansıyor.
Balat’ta ne yemeli, ne içmeli sorusuna hem Balat’ın yeni nesil kafelerini hem de yıllara meydan okuyan tarihi lezzet noktalarını ele alarak mini bir rehber oluşturmak istedim.
Buyurunuz adım adım Balat’ta ne yenir, ne içilir:
- Meyhane ve meze severlere Agora Meyhanesi, Balat Sahil Restoran, Cibalikapı Balıkçısı veya Barba Vasilis. Agora Meyhanesi lezzetleri kadar bir o kadar da tarihiyle meşhurken Balat Sahil Restoran meşhur şef Vedat Milor’ün de favorilerinden. Cibalikapı Balıkçısı ve Barba Vasilis ise Haliç manzarası ile öne çıkıyor.
- Pidenin moderni, pizzanın incesi ya da Balat gezisi için kahvaltı noktası arayanlara Forno Balat.
- Nostalji sevenlere Cafe Naftalin K.
- Turşu aşıklarına Balat’ın eskilerinden Tarihi Balat Turşucusu.
- İçerisinde alışveriş imkanı da olan o küçük Avrupa havası veren kafeler vardır ya Dükkanım Nicomedian işte tam yeri.
- Balat’ın yeni yüzüne kavuşmasıyla en popüler Balat mekanları arasına giren Maison Balat.
- Salaş esnaf lokantası tadında mekanları seviyor ve hakiki lezzetler arıyorsanız Köfteci Arnavut veya Fener Köftecisi.
- Balat’ın eski lezzet mekanları peşindeyseniz yıllara meydan okuyan ve ayaküstü kahvaltılar için ideal Tarihi Taş Fırın Evin Unlu Mamulleri.
- Balat kahvecileri içinse özellikle 3. dalga kahveci arıyorsanız Pops Balat, Coffee Department, Velvet Cafe Balat.
Balat’ta Alışveriş İçin Nereler Gezilir?
Balat’ta alışveriş için nereler gezilir sorusuna vereceğim en doğru cevap her yer olacak! Çünkü Balat’ın hangi sokağında, nasıl bir dükkanla karşılaşacağınız hiç belli olmuyor.
Ancak tabii ki öne çıkan noktalar da var. Hadi birlikte bakalım!
Balat Çıfıt Çarşısı, Balat’ta alışveriş denince akla gelen ilk yer. Balat gezilecek yerler kısmında da yer verdiğim Balat Çıfıt Çarşısı’nda kelimenin tam anlamıyla yok yok. Tabii bir turist olarak bölgeyi gezecekseniz sobacılar, kunduracılar vs. arasından ilginizi çekecek öncelikle dükkanlar tarih kokan antika dükkanları olacaktır.
Balat’ta antika dükkanları sadece Çıfıt Çarşısı’nda değil. Vodina Caddesi üzerinde ve Balat’ın yenilenen yüzünü yansıtan sokaklar boyunca da irili ufaklı antikacılar, sahaflar bulmanız mümkün.
Son olarak Balat’ın yeni nesil kahvecilerinin birçoğunun içerisinde de ufak da olsa mağaza kısmı bulabiliyorsunuz.
Özetle Balat’ta Nereler Gezilir?
Balat’ı severek keşfeden biri olarak kendi deneyimlerimle bir Balat Gezilecek Yerler rehberi oluşturdum. Umarım keyif almış ve kendiniz için de bir program çıkarabilmişsinizdir.
Rehberi bitirmeden önce özet bilgi isteyenler için Balat’ta mutlaka gezilmesi gereken yerleri de toparlamak istedim.
Kişisel tavsiye isterseniz bence Balat gezisi için gezilecek yerleri şu şekilde önceliklendirebilirsiniz:
- Balat Sokakları (Sancaktar Yokuşu, Kiremit Caddesi, Merdivenli Yokuş, Leblebiciler Sokağı, Yıldırım Caddesi, Vodina Caddesi)
- Balat Çıfıt Çarşısı
- Özel Fener Rum Lisesi ve Ortaokulu
- Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi
- Stevi Stefan Bulgar Kilisesi (Demir Kilise)
- Fethiye Müzesi ve Cami
- Surp Hreşdagabet Kilisesi
- Aya Yorgi Kilisesi
- Ahrida Sinagogu
- Balat Monologlar Müzesi
Sizin de Balat’ta gezilecek yerler için önerileriniz veya Balat’ta favori mekanlarınız varsa yorum olarak aşağıda paylaşabilirsiniz!
Balat’ta Gezilecek Yerlerle İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Balat’ta gezilecek yerler ile ilgili en sık sorulan sorulardan bazıları…
Balat’ta mutlaka görülmesi gereken yerler nereler?
Sancaktar Yokuşu, Kiremit Caddesi, Merdivenli Yokuş, Özel Fener Rum Lisesi , Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi ve Stevi Stefan Bulgar Kilisesi bölgedeki en popüler yerlerden.
Balat’ta ücretsiz gezilecek yerler nereler?
Aslında soruyu Balat’ta giriş ücreti olan yerler olarak cevap versek çok daha kolay olacaktır çünkü yalnızca Fethiye Müzesi ve Cami için giriş ücreti ödemeniz gerekiyor.
Balat’taki en ünlü müzeler hangileri?
Fethiye Müzesi, Monologlar Müzesi, Kadın Eserleri Kütüphanesi Ve Bilgi Vaktı Balat’ta müze kategorisinde ziyaret edebileceğiniz noktalar.
Balat kaç saatte gezilir?
Balat’ı dilediğiniz gibi kahve yemek molanızı vererek ve tüm önemli noktaları keşfederek geçirmek istiyorsanız 1 tam gün ayırmalısınız.
Balat’a ne zaman gitmeli?
Balat’ı aslında her mevsim gezebilirsiniz ancak yağmurlu bir hava tercih etmemenizi öneririm. Gezilecek yerler hep açık havada olduğu için yağmur keyif kaçırabilir.
İÇERİK BAŞLIKLARI
Emeklerinize sağlık çok güzel bir gezı programı hazırlamışsınız. Bu bayram tatilinde gezeceğim sizin rotanız ile.
Cemre çok güzel anlatış. Balatı yaşamış gibi olduk.:)
Burası bizim mahalle hayırdır
İncir Ağacı kafenin yanında Balat Antik Kafe diye bir cafe var. Renkli şemsiyeler var. Çok ilgililer kesinlikle tavsiye ediyorum.
uslubunuza bayıldım kendime yakın buldum bende internette balata nasıl gidilir diye ararştırıken sizin yazınızı gördüm . çook güzel anlatmışsınız. yol tarifi de var üstelik .
bende gezmek gezerkende buna şahit göstermek için çekimler yapıyorum . ben gezdim sende gez dercesine . saolun paylaşımınız için
Merhaba
Minik Kalpler Balat diye de bir çocuk aşevi var Balat Yıldırım sokakta.
belki onu da listenize ekleyebilirsiniz (instagram Minik.Kalpler.Balat)
yaklasık 70 cocuk oradan sabah corba ve oglen / aksam yemegi yiyorlar. gonullu destekleriyle cocuklara kıyafet, kırtasiye malzemesi, bot, mont sağlanıyor. Erzak veya para yardımı da yapılabilir. Balat’ı gezerken Yıldırım caddesine hafif kıvrılarak bu harika yere bağış yapılmasını sağlayabilirsiniz bu listeye sokarak. Tesekkurler