8 Soruda Notre Dame Katedrali

Tarihi Paris‘in tarihiyle beraber seyreden, ülkenin coğrafi ve ruhsal anlamda da merkezi sayılan Notre Dame Katedrali Paris’i ziyaret eden turistlerin de en popüler uğrak noktalarından. Paris gezilecek yerler yazısının da en önemli duraklarından biri.

Hatta rakamlarla da bahsetmem gerekirse yılda ortalama 13 milyon ziyaretçi buraya görmeye geliyor. Ki bu Eyfel Kulesi, Louvre Müzesi gibi simge yapıların bile ziyaretçi sayısından yüksek bir rakam.

Romanlara ilham olmuş katedral için “Tarih ve Sanatın Katedrali” demek de hiç yanlış olmaz. Ve eğer siz de yakınlarda Paris’e bir seyahat planlıyor, bu görkemli kiliseyi görmeden dönmek istemiyorsanız ihtiyaç duyabileceğiniz her şeyi bu yazıda toparlamak istedim.

1. Notre Dame Katedrali hakkındaki ilginç gerçekler nelerdir?

Victor Hugo’nun ünlü romanı Notre Dame’ın Kamburu’nun kiliseyle çok yakından ilgisi var, ancak bu ilgi bilinenden biraz farklı.

Notre Dame Kilisesi tarihinde bir dönem ihmal edilmiş ve bakımsızlıktan çok kötü duruma gelmiş. Kiliseye büyük önem atfeden ve Paris’in kültürel hayatında ve tarihinde önemli bir yeri olması gerektiğine inanan ünlü yazar Notre Dame’ın Kamburu adlı romanını sırf bu kiliseye dikkat çekmek ve hak ettiği üne ve özene kavuşmasını sağlamak için yazmış.

Ne dersiniz, amacını da gerçekleştirmiş değil mi?

Notre-Dame Katedrali her zaman bugün gördüğümüz Katolik ikonu değildi. Kilise aslında, bir zamanlar pagan dinlerini benimseyen bir yerleşim yerinin kalıntıları üzerinde yükseliyor.

Gallo-Roma kenti Lutetia’nın bulunduğu yere inşa edilen Notre Dame, Romanesk bir kiliseye dönüşmeden önce Paganlar’ın Jüpiter’e adadığı bir tapınakmış.

Chimera veya gargoyle olarak da bilinen, batı cephesindeki kulelerde yer alan hayvan başlı yaratık heykelleri kilisenin ilk halinde yokmuş aslında. 1800’lü yıllardaki restorasyon çalışmalarını yürüten Mimar Eugene Emmanuel Viollet le-Duc  Victor Hugo’nun romanında “gargoyle” olarak tasvir ettiği yaratıklardan esinlenerek bu heykelleri yapıya eklemiş.

Notre Dame Kilisesi müziğe ve müzisyenlere de ilham olmuş bir yapı. Fransızların divası Edith Piaf “Notre Dame de Paris” isimli şarkısında buranın güzelliğinden, harcanan emekten ve Paris için öneminden bahsediyor.

Notre Dame Katedrali’nin girişinde, yukarılara değil de aşağı, bastığınız yere bakarsanız küçücük bir metal tabela göreceksiniz. İşte orası “Paris’in 0 Noktası” olarak adlandırılan, sadece Fransa değil, Avrupa’daki her yerin Paris’e olan mesafesini ölçmede kullanılan merkez noktası.  

Avrupa’da adet olduğu üzere Notre Dame de Paris Kilisesi çanlarının da birer adı var. Marie, Emmanuel, Gabriel, Anne-Geneviève, Denis, Marcel, Etienne, Benoît-Joseph, Maurice ve Jean-Marie olarak adlandırılan bu çanlar oldukça da zorlu zamanlar geçirmiş. 1971 Fransız Devrimi’nden sonra indirilerek eritilen çanlar sonradan yeniden yapılmış ve kiliseye eklenmiş.

2. Notre Dame Katedrali hakkında bilgiler nelerdir?

Seine Nehri’ndeki küçük bi adada (île de la Cité) yer alan Notre Dame Katedrali devasa boyutları, Roma – Gotik stili karışımı mimarisi, görkemli süslemeleri, pencereleri ve vitrayları, sahip olduğu sanat eserleri ve 2000 yılı bulan tarihi ile Paris ziyaretinde görmeden dönmemeniz gereken yapılardan.

37 şapel, 75 dev sütundan oluşan 130 metre genişliğindeki katedral aynı anda 9 bin kişinin ibadet edebilmesine de olanak sağlıyor.

Adı Fransızca’da “Kutsal Bakire” veya “Meryem Anamız” anlamına gelen, tarihte dönüm noktası sayılan olaylara tanıklık etmiş, kendi başından da çeşitli badireler geçmiş bir yapı olarak Notre Dame Katedrali burada geçirdiğiniz her saniyenin karşılığını fazlasıyla veriyor. O zaman bu ünlü kiliseyi kısa tarihçesiyle tanımaya başlayalım isterseniz…

3. Notre Dame Katedrali tarihi nasıldır?

Notre Dame Katedrali tarihi aslında yapımından da önce başlıyor diyebilirim. Bugün dev kilisenin bulunduğu yerde önceleri (M.S. 4. YY’da yapıldığı düşünülen) küçük bir Roma şapeli varmış.

1163 yılında şehrin piskoposu Sully’nin hayali olan ve Papa 3. Alexander tarafından da desteklenen kilisenin yapımı başlamış ve bu inşaat yaklaşık 170 yıl sürmüş. Tabii böyle devasa bir yapı için son derece normal.

1334 yılında yapımı tamamlanan ve Gotik mimarinin en güzel örneklerinden biri olan kilise takip eden yıllarda Jeanne D’arc’ın yargılanması, Napolyon’ın taç giyme töreni, De Gaulle’ün cenaze merasimi gibi önemli toplumsal olaylara da ev sahipliği yapmış.

Aslında Notre Dame Katedrali Fransız Devrimi sonrasında göz ardı edilmiş, oldukça da tahrip olmuş. Ancak Victor Hugo‘nun burayı ülkenin ruhani merkezi olarak görmesi ve bu doğrultuda eski ihtişamını kazandırmaya çalışması sanırım kilisenin başına gelen en iyi şeylerden biri.

Ünlü yazarın Notre Dame de Paris Katedrali’ni merkeze alarak yazdığı ünlü romanının 1831 yılında yayımlanmasından sonra tekrar dikkatleri üzerine çeken yapı 1864 yılında 23 yıl sürecek bir restorasyon sürecine girmiş ve o günden beri de tüm görkemiyle ziyaretçilerini ağırlamaya devam ediyor.

Yeri gelmişken, katedralin ilk yapımındaki mimarının kim olduğu bilinmiyor ancak 1800’lü yıllardaki restorasyon çalışmalarının başında Eugene Emmanuel Viollet le-Duc yer almış.

4. Notre Dame Katedrali’nde görmeniz gereken neler var?

Notre Dame Katedrali devasa iç mekanı, ihtişamlı dış cephesi, nefes kesen süslemeleri ve sahip olduğu sanat eserleriyle ziyaretçileri hayal kırıklığına uğratmaktan çok uzak bir zenginliğe sahip.

Kilise mimariden sanat eserlerine, ruhani bilimlerden tarihe kadar geniş bir ilgi alanı yelpazesinde ziyaretçilerine farklı tatlar sunuyor. Bunların en başında gelenlerden de kısaca bahsetmek istiyorum.

Batı Cephesi, Taçkapılar ve Kuleler

Notre Dame Katedrali Batı Cephesi, merkezinde yer alan Batı Gül penceresi etrafında şekilleniyor. Bu gül penceresinin merkezinde ise Bakire Meryem ve Çocuk heykelleri yer alıyor.

Batı Cephesi’nin zemini, gül pencerenin altında yer alan üç görkemli taç kapıdan oluşuyor. Göz alıcı güzellikteki bu taç kapıların üzerinde ise Yahudi Krallarının 28 adet heykeli bulunan King’s Gallery’yi görebilirsiniz.

Batı Cephesi’ni oluşturan son parça ise cephenin kuzey ve güneyinde yer alan 69 metre yüksekliğindeki iki kule diyebilirim. Bu kulelerden kuzeydekine 387 basamakla çıkılıyor ve burada katedrali kötü ruhlardan koruduğuna inanan, garip görünümlü yaratık heykelleri (Chiméres veya Gargoyle olarak bilinir) yer alıyor.

Hatta bu kulenin adı da Galerie des Chiméres ve buradan nefes kesici bir Paris manzarası izleyebilirsiniz. Güneydeki kulede ise Notre Dame Katedrali’nin günümüze kadar ulaşan, 13 ton ağırlığındaki tek çanı Emmanuel bulunuyor ancak bu kısım ziyarete açık değil.

Kule Külahı

Kule Külahı Notre Dame Katedrali 1800’lü yıllarda restore edilirken restorasyonun başındaki mimar Viollet le-Duc tarafından tasarlanarak kuleye eklenmiş. Öte yandan kilisenin ihtişamlı Gotik mimarisine de son derece uyumlu.

Gülpencereler (Batı, Güney ve Kuzey Cephelerinde)

Notre Dame Katedrali Batı cephesinde bir gülpencereden bahsetmiştim. Katedralin güney ve kuzey cephelerinde de bu görkemli gülpencerelerden birer adet mevcut.

13 metre yüksekliğindeki vitraylarla süslü Güney Gülpenceresi’nin ortasında bir İsa tasviri yer alıyor ve Bakire Meryem ve Eski Ahit’ten tasvirler içeren Kuzey Gülpenceresi ise 21 metre yüksekliğinde.

Payandalar

Katedralin Doğu Cephesi’nde yer alan destek kirişleri ise uzaktan bakıldığında boşlukta duruyormuş gibi göründüğü için Uçan Payandalar adıyla anılıyor. Jean Ravy’nin eseri olan payandalar da Notre Dame Katedrali turunda görmeniz gereken yerlerden.

Bakire ve Çocuk Heykeli, Pieta Heykeli ve Mayıs Resimleri 

Notre Dame Katedrali çeşitli yerlerinde dönemin usta sanatçılarının değerli eserleri de yer alıyor. Bu yazıda hepsini saymam mümkün değil ancak en önemli birkaç tanesinden bahsedebilirim.

Koro mahallinin girişinde bulunan 14.YY’dan kalma “Bakire ve Çocuk Heykeli”nin bir diğer adı da “Notre Dame de Paris”, yani bu heykel kiliseye ismini veren eser.

Ana altarın arkasında ise Nicolas Coustou’nun zarif Pieta heykeli yer alıyor. Yan şapellerin duvarlarını süsleyen resimler de Charles Le Brun’a ait. Bunlara “Mayıs” resimleri denmesinin sebebi ise Paris’in esnaflarının her yıl 1 Mayıs’da katedrale bu tabloları teker teker hediye etmesinden kaynaklanıyor.

Oymalı Koro Bölümü

Oymalı koro koltukları ise 18.YY’da Kral XIII. Louis’in isteğiyle yapılmış. Koltukların arkasında ise kabartmalarla Bakire Meryem’in hayatından kesitler anlatılmış. Kilisede ayrıca XIII. Louis’in bir heykeli de yer alıyor.

Hazine

Notre Dame Katedrali’nin güney cephesinde yer alan Hazine Dairesi ise antik el yazmaları, kutsal eşyalar gibi dini eserlere ev sahipliği yapıyor. Burada yer alan Dikenli Taç ve İsa’nın Çarmıhı’ndan alınan bir parça her cuma ziyarete açılıyor.

5. 15.04.2019 Notre Dame Katedrali Yangını hakkında kısaca bilgiler

Bilindiği gibi Notre Dame de Paris Kilisesi, çok yakın bir tarihte, 15 Nisan 2019’da ciddi bir yangın geçirdi.

Kesin sebebi bilinmeyen ancak yetkililerce kaza olduğu söylenen yangın, yapıda restorasyon çalışmaları devam ederken çıkmıştı. Akşam 18:00 saatlerinde başlayan yangın yüzbinlerce Parislinin gözleri önünde, milyonlarca seyircinin de ekranlardan takip ettiği bir şekilde yaşandı ve 19:50 sıralarında katedralin ünlü kulesi alevlere yenik düştü.

Çatıda ve kuledeki ciddi hasara rağmen, büyük şans (ve Paris itfaiyesi sayesinde) 13. Yüzyıldan kalma vitray pencereler, taş kuleler gibi önemli kısımlar sağlam kaldı. İçerideki eserler de güvenli bir şekilde kurtarıldı.

Yangın sonrası restorasyon çalışmaları, Notre Dame Katedrali’ni orijinaline uygun şekilde yenilemeyi içeriyor ve bu çalışmaların 2024 yılında bitmesi planlanıyor.

Notre Dame de Paris Kilisesi, dolayısıyla, o tarihe kadar ziyarete kapalı.

6. Notre Dame Katedrali nerede ve nasıl gidilir?

Seine Nehri’ndeki île de la Cité  Adası’nda yer alan Notre Dame de Paris Katedrali’nin adresi: 6 Parvis Notre-Dame – Pl. Jean-Paul II, 75004 Parisolup ulaşım en kolay metro ve tren ile sağlanıyor.

• RER B (mavi) tren hattı ile St. Michel Notre Dame İstasyonu’nda inerek,
• RER C (sarı) tren hattı ile yine St. Michel Notre Dame İstasyonu’nda inerek,
• 4 no’lu metro ile Cité İstasyonu’nda inerek Notre Dame Katedrali’ne ulaşabilirsiniz.

7. Notre Dame Katedrali güncel giriş ücretleri

Notre Dame de Paris Katedrali yazının içerisinde bahsettiğim 2019 yılı yangınından ve bunu takip eden restorasyon çalışmalarından dolayı ziyarete kapalı.

Kilise ziyarete açıldığında bu bölüm güncellenecektir.

Şimdilerde ise katedrali dışarıdan görebilirsiniz, ki o ücretsiz.  

8. Notre Dame Katedrali çevresinde konaklama önerisi

Yazının sonunda da özellikle bu bölgede konaklamak isteyenler için Notre Dame Katedrali çevresinde iki otel önerisi vermek istiyorum. Ki çok daha fazlasını, hatta Paris’in bölgelerine dair bilgileri de Paris’te Nerede Kalınır yazısında bulabilirsiniz.

Hotel Saint-Louis en L’Isle ★★★

Notre Dame Katedrali’nin hemen yanındaki adada yer alan Hotel Saint-Louis katedrale yürüme mesafesinde.

Pont Marie Metro İstasyonu’ndan da 200 metre uzaklıkta bulunan bu şık otel tarihi bir binada yer alıyor ve Booking.com’da 9,2 puanlık bir müşteri memnuniyetine sahip.

Melia Paris Notre Dame ★★★★

Tarihi bir binada yer alan ve kendi tarihi de oldukça eski olan Melia Paris Notre Dame oteli merkezi konumuyla şehrin her yerindeki atraksiyonlara son derece rahat ulaşabileceğiniz bir seçenek. Notre Dame Katedrali zaten yürüme mesafesinde.

Son olarak Paris seyahatine çıkmadan önce Paris gezi rehberi, Paris’te ne yapılır?, Paris’te ne yenir?, Disneyland Paris ve Eyfel Kulesi başlıklı yazılarımızı da okumanızı tavsiye ederim.